رونق تورهای طبیعت‌گردی و کویر نوردی طی دهه گذشته، سبب شد تا مفهوم ماشین آفرود برای بسیاری از ایرانیان به یک واقعیت ملموس تبدیل شود. در حقیقت تا پیش از تغییر سبک زندگی مصرف‌کنندگان ایرانی، تصور آن‌ها از ماشین آفرود یک خودرو نظامی یا شبه نظامی همچون تویوتا لندکروزر سری 70 یا نیسان پاترول بود.
با وجود محدودیت‌های صورت گرفته در واردات خودرو، همچنان انواع مختلفی از ماشین‌های آفرود را می‌توان در خیابان‌های ایران مشاهده کرد. بسیاری از این خودروها طی دو دهه گذشته وارد ایران شده‌اند و به لطف نگهداری مناسب مالکان، همچنان قابل استفاده هستند. از سوی دیگر رشد تولید پیکاپ‌های چینی دو دیفرانسیل بر تب و تاب آفرود افزوده است. در این مقاله از مجله سایت اجاره خودرو ناواران، نگاهی به ماشین آفرود و سایر موارد مربوط با بیراهه نوردی خواهیم داشت. لطفا تا پایان مقاله با ما همراه باشید و نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
آفرود چیست؟
شاید نخستین سوالی که برای خوانندگان پیش بیاید، این باشد که معنی آفرود و ماشین آفرود چیست؟ کلمه آفرود یک واژه انگلیسی است به معابر خارج از جاده‌های استاندارد اشاره دارد. شکل لاتین این کلمه (Off Road) است. در حقیقت هر وقت از جاده‌های اصلی و استاندارد خارج شوید و در مسیری حرکت کنید که هیچ‌گونه جاده به معنای مدرن ندارد، وارد یک مسیر آفرودی شده‌اید.
برخی منابع فارسی کلمه بیراهه نوردی را به عنوان جایگزین آفرود معرفی کرده‌اند. انتخاب این کلمه نیز مفهوم عبور از مسیرهای ناهموار را به خوبی نشان می‌دهد. واژه بیراهه در زبان فارسی برای تمایز آن از راه انتخاب شده است. در حقیقت ما در زبان فارسی دو مفهوم راه و بیراهه را داریم. راه آن مسیری است که ما را با سرعت و به راحتی به مقصد می‌رساند، در حالی که عبور از بیراهه‌ها با مشقت و دشواری همراه است.
یک ماشین آفرود خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
امروزه خودروهای بسیاری در بازار ایران و جهان وجود دارد که به سیستم 4WD (چهار چرخ محرک) و AWD (تمام چرخ محرک) مجهز هستند. با این حال تمامی این خودروها را نمی‌توان برای آفرود استفاده کرد، چرا که یک ماشین آفرود خوب مشخصه‌های شناخته شده فراوانی دارد.
برخی خودروهای دو دیفرانسیل آن‌قدر قدرتمند و مجهز هستند که بدون نیاز به تجهیزات اضافه، قابلیت عبور از موانع صعب‌العبور را در اختیار راننده قرار می‌دهند. در سوی دیگر اما برخی ماشین‌های آفرود به قطعات اضافه نیاز دارند تا برای سواری خشن و خشک آماده شوند. دیفرانسیل برد کم یا Low range، پیشرانه قدرتمند، اسنورکل (هواکش بغل)، قفل دیفرانسیل و محافظ زیر بدنه برخی از ویژگی‌های یک خودرو آفرود خوب هستند.
برخلاف آنچه در تبلیغات مشاهده می‌کنید، خودرو آفرود یک تانک نیست که با سرعت از تمامی معابر و ناهمواری‌ها صعود کند! خودروهای آفرودی هنگام خارج شدن از جاده با سرعت اندکی حرکت می‌کنند و البته بسیاری از آن‌ها در وضعیت استاندارد قادر به انجام این کار هستند. بدیهی است که سفر با ماشین آفرود و دل سپردن به کوه و بیابان چندان ارزان نیست، بنابراین هیچ راننده عاقلی از پیکاپ یا شاسی بلند خود به عنوان تانک استفاده نمی‌کند!
بیشتر بخوانید: آشنایی با چند تکنیک رانندگی که شما را به راننده ماهری تبدیل می‌کند
نخستین مشخصه یک خودرو آفرودی، گشتاور بالا
اگر تجربه حضور در تورهای بیراهه نوردی را داشته باشید یا تصاویر انواع ماشین آفرود ایرانی را مشاهده کرده باشید، متوجه شده‌اید که در آفرود هیچ مسیری وجود ندارد و شما باید خودتان مسیر را بسازید. در نتیجه ماشین آفرود شما باید از مسیرهای باریک و تنگی عبور کند که به هیچ عنوان برای خودروهای مدرن مناسب نیستند. لازمه عبور از این مسیرها، در اختیار داشتن گشتاور بالا است.
یکی از مشخصه‌های ماشین آفرودی خوب، گشتاور بالا در دورهای پایین است. در آفرود شما به کنترل نیاز خواهید داشت و کنترل با ارسال میزان کافی گشتاور به چرخ‌ها حاصل می‌شود. یک خودرو ایده آل بیراهه نوردی، نیازی به فشردن پدال گاز از سوی راننده برای عبور از موانع را ندارد، چرا که گشتاور آن در دورهای پایین به اندازه‌ای است که راننده تنها به کنترل فرمان اکتفا کند. گشتاور قوی و کافی یکی از کلیدهای موفقیت در بیراهه نوردی است.
دومین ویژگی ماشین آفرود خوب، تایرهای مناسب
بسیاری از خودروهای آفرودی استاندارد همچون پیکاپ‌ها و شاسی‌بلندها با تایرهای مخصوص اتوبان یا HT به دست مشتریان می‌رسند. این تایرها به هیچ عنوان مناسب بیراهه نوردی نیستند. از این رو توصیه می‌شود تا آن‌ها را با تایرهای AT (All Terrain یا همه کاره) یا تایرهای LT (ویژه کامیون‌های سبک) تعویض کنید.
باید توجه کرد که تایرهای LT یا AT برای بیراهه نوردی ساخته شده‌اند و استفاده از آن‌ها در مواقع عادی توصیه نمی‌شود. هنگامی که تایرهای آفرودی را در اتوبان استفاده کنید، شاهد افزایش سر و صدای خودرو و همچنین روند صعودی مصرف سوخت اتومبیل‌تان خواهید بود. لاستیک‌های LT دارای دیواره‌های جانبی ضخیم هستند و برای حمل بار و کار در فشار بالا ساخته شده‌اند. این لاستیک‌ها در خارج از جاده عملکرد خوبی دارند. خرید تایرهای AT یا LT برای شما هزینه‌بر خواهد بود اما در ازای آن توانایی‌های بیشتری از اتومبیل خود را به دست خواهید آورد.
سومین ویژگی ماشین آفرود خوب، ارتفاع مناسب از سطح زمین
اگر مالک یک اتومبیل قدرتمند با سیستم انتقال قدرت چهار چرخ محرک باشید اما خودرو شما ارتفاع مناسبی از سطح زمین نداشته باشد، هیچ‌گاه قادر به انجام مانورهای آفرودی نخواهید بود. در حقیقت کراس‌اوورهای شهری هیچ‌گاه یک خودرو آفرودی محسوب نمی‌شوند، چرا که فاصله آن‌ها با سطح زمین کمتر از 200 میلی‌متر است.
برای مثال مقایسه‌ای بین ارتفاع هیوندای توسان و نیسان پاترول نسل ششم را به شما ارائه می‌کنیم. ارتفاع کف هیوندای توسان از سطح زمین 172 میلی‌متر است در حالی که همین رقم برای نیسان پاترول نسل ششم به 226 میلی‌متر می‌رسد. خودروهای آفرودی مجهز ارتفاع بیشتری نیز دارند، به طوری که ارتفاع کف یک ماشین آفرود مجهز از سطح زمین 283 میلی‌متر برآورد شده است. خودروهای تمام چرخ محرک یا AWD ارتفاع کمتری نسبت به خودروهای چهار چرخ محرک یا 4WD دارند. از این رو متخصصان توصیه می‌کنند که هنگام انجام مانورهای آفرودی با خودروهای تمام چرخ محرک، جوانب احتیاط را رعایت کنید.
بیشتر بخوانید: 10 مورد از لوازم ضروری خودرو در سفر
زوایای مناسب، چهارمین الزام یک خودرو آفرود مناسب
خودروهای آفرودی برای عبور از جاده‌ها ساخته نشده‌اند و بایستی با مسیرهای ناهموار سازگاری داشته باشند. یکی دیگر از ویژگی‌های یک ماشین آفرودی خوب، داشتن زاویه ورود، زاویه شکست و زاویه خروج است. در صورتی که این زوایا مطابق اصول علمی تعیین شوند، امکان گیر کردن خودرو به حداقل می‌رسد.
زاویه ورود یک وسیله نقلیه حداکثر درجه‌ای است که یک شیب می‌تواند از زمین افقی داشته باشد. زاویه ورود نشان دهنده این است که وسیله نقلیه شما هنوز می‌تواند بدون قسمت جلویی خود به سمت بالا حرکت کند. در صورتی که خودرو زاویه ورود نامناسبی داشته باشد، سپر و گارد جلو هنگام آفرود آسیب می‌بینند. زاویه خروج نیز بر اساس همین اصل تعیین می‌شود، اما به خروج بدون مشکل از موانع اشاره دارد.
زاویه رمپ یا زاویه شکست ماشین آفرود، به درجه بین لاستیک های شما و مرکز قسمت زیرین وسیله نقلیه شما اشاره دارد. خودروهایی همچون سوزوکی جیمنی که فاصله بین دو محور کوتاه دارند، از این نظر عملکرد مطلوبی را به نمایش می‌گذارند.
شاسی‌بلندهایی که سیستم تمام چرخ محرک و شاسی یک تکه دارند، از نظر زوایا ورود و خروج در وضعیت متوسطی هستند. برای مثال میتسوبیشی اوتلندر به عنوان یک خودروی کراس‌اوور، زاویه ورود 19.5 درجه، زاویه خروج 21 درجه و زاویه شکست 19 درجه دارد؛ در سوی دیگر آفرودرهای واقعی همچون سوزوکی جیمنی زاویه ورود 37 درجه، زاویه شکست 28 درجه و زاویه خروج 49 درجه را به نمایش می‌گذارند که بسیار بهتر است.
قابلیت نجات، امتیاز کلیدی یک خودرو آفرودی خوب
مهم نیست که چقدر در رانندگی مهارت داشته باشید، اتومبیل شما چقدر قدرتمند باشد یا چقدر در فضای مجازی شهرت داشته باشید؛ دیر یا زود مسیرهای آفرودی اتومبیل شما را به دام می‌اندازد. در حقیقت هیچ عملیات آفرودی بدون گیر کردن خودروها پیش نمی‌رود، از این رو است که متخصصان توصیه می‌کنند تا تفریحات آفرودی را به صورت گروهی انجام دهید.
معمولا خودروهای شاسی بلند و پیکاپ‌ها به صورت استاندارد فاقد قلاب‌های مخصوص هستند. به همین دلیل لازم است تا پس از خرید یک پیکاپ یا شاسی بلند، قلاب‌های مخصوص را خریداری کنید و با مشاوره مراکز تیونینگ، آن‌ها را روی اتومبیل خود نصب نمایید. استفاده از قلاب‌های بکسل استاندارد خودرو در آفرود به هیچ عنوان کارساز نخواهد بود، چرا که این قلاب‌ها قادر به تحمل فشار بیش از حد نیستند و به راحتی آسیب می‌بینند.
جمع‌بندی الزامات یک ماشین آفرود خوب
شکی نیست که آفرود یک تفریح گران قیمت در زمان حال محسوب می‌شود. خرید یک خودرو آفرود به هزینه قابل توجهی نیاز خواهد داشت و تجهیز آن به امکانات بیشتر، هزینه‌ای معادل کل بودجه خرید یک خودرو را روی دست شما می‌گذارد. خرید لاستیک‌های مخصوص، نورافکن‌ها، قلاب و وینچ، تجهیزات آشپزی و کمپینگ و سایر موارد علاوه بر بودجه، به تخصص و تجربه نیاز دارد. همچنین پس از انجام هر تور آفرودی، اتومبیل شما به تعمیرات و انجام سرویس‌های اساسی نیاز پیدا خواهد کرد؛ بنابراین بهترین راه برای بهره‌مندی از تفریحات آفرودی، استفاده از خدماتی است که تورها در اختیار شما قرار می‌دهند.
در انتها لازم است تا به خدمات اجاره خودرو ناواران برای کاربران ایرانی اشاره کنیم. ناواران خدمات اجاره خودرو در تهران، رشت، مشهد و بسیاری دیگر از شهرهای ایران را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد. نکته متفاوت در مورد خدمات کرایه خودرو ناواران، عدم نیاز به ارائه چک یا سفته از سوی متقاضیان است؛ بنابراین آن‌ها می‌توانند تنها با ارائه یک ودیعه نقدی، نسبت به اجاره ماشین از ناواران اقدام کنند. اگر شما هم قصد بهره‌مندی از خدمات اجاره خودرو شرکت ناواران را دارید، می‌توانید از طریق شماره‌های ۰۲۱-۴۴۶۶۶۲۹۴ - ۰۲۱-۴۴۶۶۸۹۶۱ با کارشناسان ما ارتباط برقرار کنید.
